Elżbieta Popławska
Ostatni wieczór XXV Międzynarodowego Festiwalu Chopin i Przyjaciele odbył się w Centrum Polsko-Słowiańskim na Greenpoincie. Na zaproszenie organizatorów wystąpił Teatr Panopticum z Lublina, który przedstawił sztukę „Wielcy Sprawiedliwi” w reżyserii Mieczysława Wojtasa.
Jest to adaptacja sztuki teatralnej (pod tym samym tytułem) dr. Henryka Cioczka – polskiego lekarza pochodzącego z Lublina, od wielu lat zamieszkałego w USA. Dr Cioczek to promotor polskiej kultury i jej twórców. To nie tylko szanowany w lokalnym środowisku lekarz, a także filantrop, społeczny aktywista, kolekcjoner sztuki i intelektualista, autor sześciu książek, który swoją wyjątkowo edukacyjną twórczością (opartą na faktach, rozmowach ze świadkami wydarzeń) wzbogaca zarówno współczesną historię Polski, jak i Europy.
Spektakl podejmuje problemy związane z cierpieniem Polaków oraz polskich Żydów podczas II wojny światowej zgotowanym przez niemieckich oprawców. Bohaterami są konkretni lubelscy Żydzi, jak i lubelska rodzina Cioczków, ratująca ich od niemieckiej zagłady. W spektaklu przewija się wątek biskupa męczennika Władysława Gorala (spokrewnionego z rodziną Cioczków), więzionego na Zamku Lubelskim, straconego w 1945 r. w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen. W spektaklu zostały wykorzystane również fragmenty poezji obozowej i utworów polskich poetów powojennych. Tragedia dnia codziennego czasu wojny ukazuje również słabości natury ludzkiej i chęć posiadania władzy człowieka nad człowiekiem. Jak pokazała historia tamtego czasu, niemieccy oprawcy dążyli do władzy nad światem. Ale… wielka wiara w dobro, wartości rodzinne i społeczne przetrwały. Rodziny, takie jak Marianna i Jan Cioczkowie – rodzice dr. Cioczka – i ich rodzice Waleria i Antoni Szyszkowscy z Lublina, których uznano za Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, pozostaną w historycznej pamięci, będąc wzorem najlepiej rozumianego humanitaryzmu.
Teatr Panopticum działa w Młodzieżowym Domu Kultury „Pod Akacją” w Lublinie. Powstał w 1984 roku. Założycielem i dyrektorem artystycznym teatru jest Mieczysław Wojdas, który z grupą 11 artystów przyjechał z przedstawieniem do Nowego Jorku. Reżyser Wojdas zdobył dwukrotnie tytuł Teatralnego Instruktora Roku i wiele innych wyróżnień za nauczanie młodych adeptów sztuki i promocję polskiej sztuki teatralnej.
Członkami zespołu są uczniowie szkół średnich, jak i studenci uczelni. Instytut Adama Mickiewicza w Warszawie wspomógł ten projekt teatralny finansowo i w organizacji wyjazdu do Nowego Jorku.
Prezes NYDAI Marian Żak podziękował wszystkim sponsorom i artystom za wsparcie i udział w jubileuszowym festiwalu, mówiąc m.in.: „XXV Międzynardowy Festiwal Chopin i Przyjaciele w tym roku był wyjątkowy. Udział wzięli znakomici wykonawcy muzyki klasycznej, współczesnej i elektronicznej na najwyższym poziomie. Towarzyszyły wystawy rysunku konkursowego, jak i wystawa fotografii Polskie Twarze w Metropolitan Opera, przygotowanej przez Wojciecha Kubika. W ostatni festiwalowy wieczór artyści poprzez sztukę prowadzą nas do lepszego zrozumienia świata i współistnienia narodów. Festiwal łączy ludzi kochających sztukę, a przez sztukę uczy humanizmu. Wspierajmy sztukę a będzie nam się lepiej żyło!”.
ZDJĘCIA: ELŻBIETA POPŁAWSKA