Centrum Polsko-Słowiański i Klub Miłośników Militariów Polskich im. Andrzeja Zaremby Zapraszają na Wystawę „Oręż Niepodległej 1944” – 21 września

IMG_7674 (1)

IMG_7661

IMG_7666

IMG_7638

IMG_7649

IMG_7664

IMG_7630

Historia Klubu Miłośników Militariów Polskich im. Andrzeja Zaremby

6 października 1986, głównie za sprawą Andrzeja Zaremby w Nowym Jorku zainaugurował swoją działalność Klub Miłośników Militariów Polskich.

Andrzej Zaremba

Był najmłodszym członkiem Przyjaciół Wojska, po wojnie zaś otrzymał godność członka honorowego Miłośników Dawnej Broni i Barwy. Zasługi jakie położył w dziedzinie historii wojskowości i wielkie oddanie tej sprawie wynikające z głębokiego patriotyzmu uzasadniają konieczność poświęcenia jego osobie i utworzonego przez niego klubowi osobnego rozdziału. Zaremba urodził się 13 sierpnia 1920 roku jako syn Jerzego, oficera Błękitnej Armii. Jego ojcem chrzestnym był generał Józef Haller. Już jako Kadet korpusu Kadetów nr 1 we Lwowie przyjęty został do stowarzyszenia przyjaciół Muzeum Wojska, podczas okupacji brał czynny udział w ruchu podziemnym. Aresztowany w 1942 osadzony na Pawiaku następnie zesłany do Oświęcimia i Buchenwaldu. Po wyjściu z obozu przedostał się do II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych kończąc Szkołę Podchorążych w Materna. Po przyjeździe do Anglii w latach 1946-1955 pracował w londyńskim Instytucie im. Generała Sikorskiego. W 1947 roku ożenił się z Ireną Miłaszewską primo voto Lebrun. W 1957 na zaproszenie Brown University wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Od 1960 pracował jako kierownik biblioteki Century Club w Nowym Jorku. W latach 1975 -1987 był członkiem Rady Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, walnie przyczyniając się do przekazania na Wawel koronacyjnego miecza Króla Zygmunta Starego należącego do skarbca koronnego zrabowanego w 1795 przez Prusaków, a także kapy koronacyjnej Zygmunta II Augusta. Był członkiem wielu organizacji skupiających miłośników militariów i szczególnym autorytetem w dziedzinie polskiej historii wojskowości w latach 1790 -1831. Jest autorem kilkudziesięciu świetnych artykułów specjalistycznych w periodykach polskich i obcych, był też wytrawnym kolekcjonerem. Posiadał m.in. dwie XVIII wieczne polskie karabele, ryngraf Konfederatów Barskich, kilkanaście XIX wiecznych Orderów Virtuti Militari i ponad tysiąc dokumentów i grafik dotyczących historii Wojska Polskiego. Był człowiekiem o wielkim sercu, nigdy nie odmawiając pomocy. Wychował wielu młodych miłośników militariów polskich. Zmarł w Nowym Jorku 31 października 1989, pochowany jest w kwaterze żołnierzy polskich na cmentarzu w amerykańskiej Częstochowie – Doylestown w Pensylwanii.

W połowie lat 80 Andrzej Zaremba usiłował kontynuować wydawanie londyńskiej Broni i Barwy, to zamierzenie nie jednak zostało zrealizowane. Nie zrażony tym , postanowił powołać do życia Stowarzyszenie pod nazwą Broń i Barwa na Antypodach- Klub Miłośników Militariów Polskich .W dniu 26 października 1986 w jego nowojorskim domu odbyło się zebranie inicjujące na które zostali zaproszeni Jan Czas ,Tomasz Jankun, Marek Kaleniecki ,Tadeusz Kwiatkowski , Józef Malejka, Wiktor Sasadeusz , Zbigniew Tazbir i Witold Węgorzewski . Zebrani uchwalili założenie klubu ustanawiając krótki siedmiopunktowy statut i wybierając na koordynatora Andrzeja Zarembę , a na zastępcę Tadeusza Kwiatkowskiego . Od początku istnienia klubu starano się utrzymać jego elitarny charakter: nowo wstępujących musieli uzyskać podpisy dwóch członków wprowadzających i przejść okres 3 miesięcznego stażu , po tym okresie pozostali członkowie w drodze balotażu przyjmowali lub odrzucali kandydata .Do klubu zamknięty dostęp mieli pracownicy ówczesnego PRL oraz zawodowi handlarze. Głównym założeniem klubu było utrzymanie i pogłębianie kontaktów pomiędzy członkami na polu kolekcjonerskim. Na zebraniach omawiano okazy pochodzące z kolekcji gospodarza i wygłaszano referaty. Po śmierci Andrzeja Zaremby w 1989 roku ustalono nową nazwę stowarzyszenia jako Klub Miłośników Militariów Polskich imienia Andrzeja Zaremby lub Polish Military Collectors Associaton, dla uczczenia tego wielkiego inspiratora i znawcy. Przy tej okazji opracowano nowy statut, powołano trzyosobowy zarząd i opracowano odznakę klubu: wykonana jest ze srebra i przedstawia czapkę ułańską Legii Nadwiślańskiej z okresu Pierwszego Cesarstwa. Odznaka przyznawana jest wyłącznie członkom klubu. Pierwsza wystawa klubu miała miejsce w polskiej Częstochowie w Doylestown w Pensylwanii w sierpniu 1991 pod tytułem “Dni chwały Oręża Polskiego od Pskowa do Wilhelmshaven 1581-1945 ”. Kolejna miała miejsce w konsulacie Rzeczypospolitej Polskiej w Nowym Jorku 11-go listopada 1992 i poświęcona była 200-leciu Orderu Virtuti Militari. W roku 1994 odbył się Światowy Zlot Lotników Polskich. Do wystawy zorganizowanej przez Weteranów dołączone zostały zbiory członków klubu dotycząca Polskich Sił Powietrznych. W listopadzie 1996 klub zorganizował wystawę pod tytułem “Broń i Barwa Wojska Polskiego 1914-1945“. Wystawa przygotowana została wraz ze stowarzyszeniem Weteranów Armii Polskiej i jej otwarcie zbiegło się z 75 rocznicą utworzenia tej organizacji. Z okazji 100-lecia odzyskania Niepodległości odbyła się największa wystawa Klubu. Miała ona miejsce w Polskiej Fundacji Kulturalnej w Clark w stanie New Jersey. Wystawiono na niej ponad 1000 eksponatów. Kolejna wystawa odbyła się 25 IX 2022 w parafii pod wezwaniem Św. Stanisława Biskupa Męczennika w Nowym Jorku. Ostania zaś pt. „600 Lat szabli polskiej” ponownie miała miejsce w Polskiej Fundacji Kulturalnej w Clark. Wszystkie te wystawy zostały przyjęte z wielkim zainteresowaniem przez społeczność polską i amerykańską czego dowodem były liczne pozytywne recenzję w telewizji radiu i prasie polonijnej. Klub współpracuje lub współpracował z licznymi bratnimi organizacjami w kraju i na obczyźnie między innymi z Polish Military Society w Chicago, instytutem Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku , Intrepid Museum oraz ze Stowarzyszeniem Miłośników Dawnej Broni i Barwy. Od lutego 1991 roku klub rozpoczął wydawanie własnego biuletynu. Pierwsze trzy numery opracował Tadeusz Kwiatkowski a od numeru 4 redaktorem został Wojciech Budzyński. W maju 1993 roku rozpoczęto wydawanie rocznika pt. Hetman w nowej szacie graficznej opracowanej przez Mieczysława Rudka zamieszczając w nim nie opublikowane artykuły Andrzeja Zaremby, artykuły członków klubu oraz zaproszonych z kraju autorów. W sumie ukazało się 6 biuletynów oraz 6 numerów “Hetmana”. Do końca 2023 roku odbyło się ponad 400 spotkań Klubu. W tym czasie klub miał zaszczyt czterokrotnie gościć profesora Zdzisława Żygulskiego juniora, Andrzeja Krzysztofa Kunerta, Kazimierza Doboszewskiegoo, Ryszarda Świętka i Renatę Wilewską. W 25-tą rocznicę istnienia Klubu Miłośników Militariów Polskich im. Andrzeja Zaremby wybito pamiątkowy medal.

Wojciech Budzyński